Kategori: Makaleler

Kantin Neden Kapandı? Bir Tabağın Etrafında Toplanan Hikâyeler Kısa cevap: Artan maliyetler, azalan ayak izi, değişen alışkanlıklar ve dijitalleşmenin yeni ritmi. Uzun cevap için kahvenizi alın, birlikte detaylara dalalım. Bir kantin kapandığında, sadece tost makinesi susmaz; teneffüslerin uğultusu, “üstü kalsın” diyen iyi niyetler ve küçük bir topluluğun nabzı da yavaşlar. Bu yazıyı, kantin tezgâhının önünde sırada beklerken kurduğum hayallerle—biraz buharlanmış cam, biraz taze poğaça kokusu—yazıyorum. “Kantin neden kapandı?” sorusu, aslında şehir ekonomisinden gıda trendlerine, mimariden dijital kültüre kadar uzanan büyük bir hikâyenin kapısı. Gelin, o kapıyı aralayalım. Kökenler: Kantin Kültürünün Kalbi Nerede Atıyordu? Kantin, tarihsel olarak “yakın, hızlı, erişilebilir” üçlemesinin…

Işın Karaca’ya Ne Oldu? Filozof Gözüyle Bir İnceleme Bir filozof için, bir insanın yaşamındaki dönüşüm yalnızca biyografik bir değişim değil, varoluşsal bir maceradır. Işın Karaca’nın bugün geldiği noktayı sorgularken, onun “ne oldu?” sorusuna etik, epistemoloji ve ontoloji düzlemlerinden yaklaşmak, bizi sıradan dedikodudan öteye götürecek bir analiz sunabilir. Ontoloji: “Işın Karaca kimdir?” ve değişim varlığı Ontolojik düzlemde var olan şeyin ne olduğu sorulur. “Işın Karaca” kavramı, sabit bir kimlik midir yoksa sürekli akışta bir süreç midir? Heidegger’in “varlık-olmak” anlayışıyla düşünüldüğünde, insan “her zaman projeksiyon hâlindedir”; sabit kimlikleri korumak bir yanılsamadır. Karaca’nın yaşamındaki değişimler —saç dökülmesi, kilosu, yer değiştirmesi, sağlık açıklamaları gibi—…

Gerillanın Amacı Nedir? Toplumsal Yapı ve Birey Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Toplumlar, binlerce yıllık evrimsel süreçlerin ve karşılıklı etkileşimlerin ürünüdür. Her birey, bu toplumsal yapının bir parçası olarak doğar, büyür ve etkileşimde bulunur. Ancak bazen bu yapılar, bireylerin kimliklerini, haklarını ve özgürlüklerini sınırlayarak onları uyumlu bir hale getirmeye çalışabilir. İşte bu noktada, toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşimini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, toplumun “kabul ettiği” normlara karşı çıkan, varoluşlarına alternatif bir dünya kurmaya çalışan grupları incelemek önemlidir. Gerillalar, bu noktada toplumsal yapının dışına çıkan, hegemonik güçlere karşı direniş gösteren bir hareket olarak karşımıza çıkar. Peki, gerillaların amacı nedir? Bu…

Hava Tahminleri Hangi Meslekler İçin Çok Önemlidir? Göründüğünden Daha Fazlası Şunu içtenlikle söyleyeyim: Hava tahminleri benim için sadece bir uygulama bildirimi değil; hayatların, planların ve cesaretin görünmez haritası. Bir arkadaş masasında oturur gibi konuşalım. “Hava tahminleri hangi meslekler için çok önemlidir?” sorusu, ilk bakışta pilotlar ve çiftçilerle sınırlıymış gibi durur. Oysa biraz derine inince, şehirlerin ritminden ekranlarımızdaki reklamlara kadar uzanan şaşırtıcı bir zincir görürüz. Gel, kökenlerden bugüne ve oradan da yakın geleceğe doğru yürüyelim. Kökenler: Gökyüzünü Okuma Sanatından Bilime Bir zamanlar hava, çobanların bulutlara, balıkçıların dalga çizgilerine baktığı sezgisel bir dildi. “Rüzgâr doğudan; yağmur yakında” gibi sözlü formüller, mesleklerin kaderini…

Geri Dönüşümün Yararları: Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme “Kelimelerin gücü, dünyayı şekillendirme gücüne sahiptir.” Bu söz, edebiyatın en temel ilkelerinden biridir. İnsanların bilinçaltında yer eden imgeler, anlatılar ve kelimeler, bir toplumun kolektif hafızasını oluşturur ve bu hafıza, geleceği inşa etme gücünü taşır. Tıpkı bu kelimeler gibi, dünyamızda yer alan her nesne, kullanımdan sonra başka bir biçime dönüşebilir, yeniden şekillendirilebilir ve yeni bir hayat bulabilir. Geri dönüşüm, tam da bu dönüşümün ta kendisidir. Edebiyatın dilinden bakıldığında, geri dönüşüm sadece materyal bir işlem değil; aynı zamanda toplumların kendi geçmişini, kültürünü ve geleceğini yeniden yaratma sürecidir. Geri Dönüşüm: Bir Anlatının Yeniden Yazılması Geri dönüşüm,…

Hamel (Koç) Burcu Nedir? Cesur Bir Sorgulama İtiraf edeyim: “Hamel koç burcu” diye bir etiketin, insanın karmaşık karakterini birkaç cümleyle açıklamasına baştan şüpheyle yaklaşıyorum. Yine de bu şüphe, konuyu dışlamayı değil, daha yakından, daha cesur bir mercekle incelemeyi gerektiriyor. Hadi tartışalım: Hamel (eski kaynaklarda Koç burcunun adı) gerçekten kim olduğumuzu anlatır mı, yoksa hoş bir hikâyeden mi ibaret? Hamel mi, Hamal mı? İsimden Başlayalım Önce küçük bir dil notu: “Hamel”, klasik astroloji ve Osmanlıca metinlerde Koç burcuna verilen addır; Arapça “el-ḥamal” (koç) köküne gider. Modern astronomide “Hamal” (α Arietis) ise Koç takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Yani Hamel ≠ hamal (yük…

Öğrenmenin Işığı: “Açığa Çıkmak” Kavramının Pedagojik Anlamı Eğitim, insanın kendi potansiyelini fark etme ve onu dünyayla paylaşma sürecidir. Her bireyin içinde henüz keşfedilmemiş bir bilgi, ifade edilmemiş bir duygu, fark edilmemiş bir yetenek vardır. Bir eğitimci olarak, en anlamlı anlarım öğrencilerimin “açığa çıktığı” anlardır; sessiz bir farkındalığın görünür hâle geldiği, öğrenmenin içsel bir dönüşüme dönüştüğü o anlar… “Açığa çıkmak” yalnızca bir şeyi görünür kılmak değil, aynı zamanda bilinçle temas kurmaktır. Bu yazıda, bu kavramı öğrenme teorileri, pedagojik yöntemler ve bireysel-toplumsal etkiler açısından ele alacağız. Öğrenme Sürecinde Açığa Çıkmak: Bilgiden Farkındalığa Eğitim psikolojisi, öğrenmenin yalnızca bilgi edinmek değil, anlam inşa etmek…

Argoda “Giydirmek” Ne Demek? Psikolojik Bir Mercek Altında İnceleme İnsan davranışları, bazen sözcükler kadar karmaşık ve anlam yüklüdür. Bir psikolog olarak, dilin insanların ruh hallerini, toplumsal yapıları ve bireysel psikolojiyi nasıl yansıttığını anlamak her zaman ilgi çekici olmuştur. Dil, sadece bir iletişim aracı olmanın ötesinde, toplumsal bağları güçlendiren ve insanları birbirine yakınlaştıran, aynı zamanda aralarındaki farkları derinleştiren güçlü bir araçtır. “Giydirmek” terimi de, argoda oldukça yaygın bir şekilde kullanılmasına rağmen, tam anlamıyla anlaşılmayan veya yanlış yorumlanan bir ifadedir. Bu yazıda, argoda “giydirmek” ifadesinin ne anlama geldiğini, bunun bireysel psikoloji ve toplumsal etkileşimlerle nasıl bağlantılı olduğunu psikolojik bir bakış açısıyla inceleyeceğiz.…

Allah’a Hamd Etmek Ne Demek? Bir Hikâyenin İçinde Saklı Cevap Bugün sana bir hikâye anlatmak istiyorum. Öyle büyük mucizelerle dolu bir hikâye değil bu… Sessiz, sade ama içinden geçen herkesin kalbine dokunacak türden. Çünkü bazen en derin anlamlar, en sıradan günlerin içinde saklıdır. Ve bazen “Allah’a hamd etmek” dediğimiz o büyük söz, bir insanın hayatındaki en küçük anlarda yankılanır. Bir Sabahın Sessizliğinde: Selim’in Düzeni Selim, mühendis bir adamdı. Hayatı planlıydı; neyi, ne zaman yapacağını bilirdi. Her şeyin bir çözümü olduğuna inanırdı. Onun için dua bile bir stratejiydi — net, hedefe yönelik. “Allah’ım, şu olsun, bu düzelsin” derdi genelde. Hamd etmek?…

Küpe Çiçeğinin Tohumu Var mı? Bilimsel Bir Bakış Herkesin hayatında bir “merak edilen bitki” vardır. Bu bazen bir çiçek, bazen de daha egzotik bir bitki olabilir. Küpe çiçeği, işte böyle merak edilen ve popüler bitkilerden biri. Peki, Küpe çiçeğinin tohumu var mı? Birçok kişi bu soruyu sormuş, hatta bu çiçeklerin çoğaltılmasıyla ilgili bazı kafa karışıklıkları ortaya çıkmış. Ama gelin, bu soruya bilimsel bir bakış açısıyla yaklaşalım ve gerçekten küpe çiçeğinin tohumunun olup olmadığını anlamaya çalışalım. Küpe Çiçeği Nedir? Küpe çiçeği (Botanik adıyla Fuchsia), tropikal ve subtropikal bölgelerde yetişen, renkli çiçekleriyle ünlü bir bitkidir. Çeşitli renklerde açan çiçekleriyle tanınan bu bitki,…